Yasal karşılıklar munzamın önemi; ülke piyasasının likiditesinin korunmasında önemlidir. Yasal karşılıklar oranı, mevduat hesabı olan bankaların bu mevduatlara karşılık TCMB’de bulundurması gereken oran. Bankaların tamamı bu oranları merkez bankalarına vermek zorundadır. Zorunlu karşılık oranları mevduat çeşidine, vadesine, hangi para biriminde olduğuna göre farklılıklar göstermektedir.
Yasal karşılıklar munzamın önemi; merkez bankalarının para politikaları aracı olarak piyasa düzenlemelerinde kullanılmaktadır. Örneğin merkez bankaları yüksek enflasyon beklenti karşısında yasal karşılık oranını arttırabilir. Bu artış ise banka kredilerinin düşmesine neden olur. Çünkü bankalar artan oranlar için mevduatlarının bir bölümünü daha merkez bankalarına vermek zorundadırlar. Sonuç olarak enflasyon baskılanacak, piyasadaki sıcak para dolaşımı azalacak, talepte azalma yaşanacaktır.
Başka bir örnek ile açıklayacak olursak: merkez bankları deflasyon ve işsizlik artışı öngöründe bulundu. Bunun için zorunlu karşılık oranlarında indirim uygular. Bu durumda bankaların elinde önceki durumdan yüksek mevduat kalır. Kredi imkanları artar, dolaşımdaki para miktarında artış olur, iş imkanları için fırsat yaratılır.
Yasal Karşılık Oranları Olumsuzlukları
Zorunlu karşılık oranları her zaman etkili bir politika aracı olmayabilir çünkü diğer araçlar kadar esnek bir politika aracı değil. Oranın çok düşük seviyede bile değiştirilmesi para arzında büyük olumsuz etkiler yaratmaktadır. Oranlarda sık düzenleme yapılması özel bankalar için belirsiz bir ortam yaratabilir. Ayrıca bir spekülasyon aracı olarak kullanılmaktadır.
