Blockchain Nedir?
Blockchain Nedir? Blockchain, eşler arası bir ağdaki tüm işlemlerin bir veritabanıdır. Blockchain kavramı 2009 da bitcoinin yayınlanması ile her geçen gün daha da popülerleşmeye başladı. Bitcoin ilk merkeziyetsiz kripto para olduğundan diğer coin ve tokenlara göre daha da rağbete uğradı. Fakat 2013 yılında ethereum’un duyurulması ile Blockchain dünyasında güzel gelişmeler oldu ve Blockchain artık programlanabilir hale geldi. Programlanabilen bu yapılarsa akıllı sözleşme olarak adlandırıldı. Bu sözleşmeler için genel bir tanım yapmak gerekirse, önceden tanımlanmış koşullar ile işlemleri otomatik olarak gerçekleştiren bilgisayar programları denilebilir. Bitcoin gibi çeşitli dijital para sistemleri için motor sağlamasıyla ünlü olan blockchain, veritabanlarını daha eşitlikçi, şeffaf ve kurcalamaya karşı neredeyse tamamen korumalı hale getirmeyi amaçlayan bir süreci tanımlar. Bu ideal bir sonuç olsa da, teknolojinin amaçlarına gerçekten ulaşıp ulaşmadığı konusunda tartışmalar devam ediyor. Dahası, bunu gerçekleştirme şekli, ısınan bir dünyada sorgulanabilir bir teknoloji haline getirmektir.
Blockchain Nasıl Çalışır?
Blockchain Nedir? Blockchain Türkçeye “Blok Zincir” olarak geçmiştir. Gerçekleştirilen her işlemin blockchain ağında kriptografik bir karşılığı vardır ve yapılan işlemler blokları doldurduğunda yeni bir blok oluşturur bu blokların birbirine bağlı olduğu ve her yeni bloğun kendisinden önceki blokların kodlarını bünyesinde barındırmaktadır. Bu işlem tekrar ettikçe bloklar arası bir zincir oluşmaktadır. Bloklardan biri tamamlandığında bir “Hash” kodu oluşturur ve bir sonraki blok bu “Hash” kodunu baz alarak yeni bir blok oluşturmaya başlar. Bu “Hash” kodu sayesinde kopya bir blok oluşturmanın önüne geçilmiştir.
Blockchain üzerinden yapılan varlık gönderme işlemleri, bankalar ile yapılan işlemlere göre hem daha ucuz hem de daha hızlı olmaktadır. Cüzdanınızdan başlattığınız gönderim blockchain ağına işlenir. Cüzdan adresiniz, alıcı cüzdan adresi ve miktar detaylarını barındıran ve gönderiminize ait bir Transaction ID kodu oluşturulur.
Blockchain Nedir? Bu kod sayesinde gönderiminizi takip edebilirsiniz. Transaction ID kodu ile gönderiminize ait tüm detayları blockchain ağında bulabilirsiniz. Alıcı cüzdan, gönderici cüzdan, miktar, kaç onay aldığı, kaçıncı blokta olduğu ve ödeyeceğiniz fee ücreti gibi detayları bulabilirsiniz
Blockchain’in Yapısı
Blockchain Nedir? Zincirdeki her blok bir miktar veri ve bir ‘karma’ blok içinde yer alan verilerden kriptografi kullanılarak oluşturulan dijital bir parmak izi içerir.
Her blok aynı zamanda bir önceki bloğun hash değerini de içerir. Bu, daha yeni bloğun hash değerini oluşturmak için kullanılan veri kümesinin bir parçası haline gelir, bu da zincirin nasıl birbirine bağlandığını gösterir.
Bir bloğun verilerindeki en küçük değişiklikler bile, onun hash değerini ve takip eden blokların hash değerlerini geçersiz kılacaktır ve bu da denenen herhangi bir değişiklik için ağı uyarır. Bu, Blockchain’in güvenli kalmasına yardımcı olur.
Yeni Bloklar Nasıl Eklenir?
Blockchain Nedir? Blockchain dosyaları bir bilgisayar ağı (düğümler) arasında dağıtıldığından, dosyayı güncellemek kolay değildir. Yeni blokların ağdaki makinelerin çoğunluğu tarafından onaylanması gerekir.
Bilgisayarlar, “madencilik” olarak bilinen bir süreçte yeni bloklar oluşturmak için birbirleriyle rekabet eder. Bu, önceki bloğun hash değeri ile birlikte yeni verilerin bir bloğa harmanlanmasını ve yeni bir hash değeri oluşturmaya çalışmasını içerir.
Blockchain’in Özellikleri Nelerdir?
Blockchain Nedir? Blockchain’in öne çıkan özelliklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
-
Değişmezlik
Değişmezlik, Blockchain’in kalıcı ve değiştirilemez bir ağ olduğu anlamına gelir. Ağdaki her düğümde dijital defterin bir kopyasını bulundurur. Bir işlem eklemek için her düğüm işlemin geçerliliğini kontrol eder ve düğümlerin çoğunluğu bunun geçerli bir işlem olduğunu düşünürse işte o zaman ağa eklenmiş olur. Bu, düğümlerin çoğunluğunun onayı olmadan, hiç kimsenin deftere herhangi bir işlem bloğu ekleyemeyeceği anlamına gelmektedir.
Doğrulanmış kayıtlar asla geri alınamaz ve değiştirilemez. Bu, ağdaki hiçbir kullanıcının onu düzenleyemediği, değiştiremeyeceği veya silemeyeceği anlamına gelmektedir
-
Dağıtılmışlık
Tüm ağ katılımcıları, tam şeffaflık için defterin bir kopyasına sahiptir. Halka açık bir defter, ağdaki tüm katılımcılar ve işlemler hakkında eksiksiz bilgi sağlıyor. Dağıtılmış defter, aşağıdakiler gibi birçok sebepten dolayı Blockchain’in önemli özelliklerinden biri olduğunu söyleyebiliriz. Değişiklikler dağıtılmış bir defterde çok hızlı yayıldığından dolayı, defterde neler olup bittiğini izlemek kolay olabiliyor.
Defterdeki herhangi bir değişiklik, saniyeler veya dakikalar içinde güncellenecek ve aracıların Blockchain’e dahil olmaması nedeniyle değişikliğin doğrulanması hızlı bir şekilde yapılacaktır.
Bir kullanıcı yeni bir blok eklemek isterse diğer katılımcı düğümlerin işlemi doğrulaması gerekmektedir. Blockchain ağına yeni bir bloğun eklenmesi için ağdaki düğümlerin çoğunluğu tarafından onaylanması gerekir. Bir Blockchain ağında, hiçbir düğüm, ağdan herhangi bir özel muamele veya iyilik göremez. Ağa yeni bir blok eklemek için herkesin standart prosedürü izlemesi zorunda.
-
Merkeziyetsizlik
Blockchain, merkezi değildir, bu da tüm kararlardan sorumlu olacak merkezi bir yönetim otoritesi olmadığı anlamına gelmektedir. Bir Blockchain ağı, insan hesaplamalarına bağlı olmadığı için tamamen organizedir ve hata yapma şansınız yoktur.
Blockchain, ağın merkezi olmayan yapısı nedeniyle başarısızlığa daha az eğilimlidir. Sisteme saldırmak, bilgisayar korsanları için daha pahalıdır. Dahil olan hiçbir üçüncü taraf yoktur, dolayısıyla sistemde ek risk bulunmamaktadır. Blockchain’in merkezi olmayan yapısı, ağdaki her katılımcı için şeffaf bir profil oluşturmayı kolaylaştırır. Böylece her değişiklik izlenebilir ve daha somut olabiliyor.
Kullanıcılar artık mülkleri üzerinde kontrole sahipler ve varlıklarını sürdürmek ve yönetmek için üçüncü taraflara güvenmek zorunda değillerdir.
-
Güvenlik
Blockchain’deki tüm kayıtlar ayrı ayrı şifrelenmektedir. Şifreleme kullanmak, Blockchain ağındaki tüm sürece başka bir güvenlik katmanı ekler. Merkezi bir otoritenin olmaması, ağ üzerinde basitçe veri eklenebileceği, güncellenebileceği veya silinebileceği anlamına gelmez. Blockchain’deki her bilgiye kriptografik olarak hash değeri verilir, bu da her veri parçasının ağ üzerinde benzersiz bir kimliği olduğu anlamına gelir. Tüm bloklar kendilerine ait benzersiz bir hash değerini ve bir önceki bloğun hash değerini içermekte. Bu özellik sayesinde bloklar birbirine kriptografik olarak bağlıdır. Verileri değiştirmeye yönelik herhangi bir girişim, oldukça imkânsız olan tüm karma kimlikleri değiştirmek anlamına gelir.
-
Fikir Birliği
Her Blockchain, ağın hızlı ve tarafsız kararlar almasına yardımcı olacak bir fikir birliğine sahiptir. Fikir birliği, ağ üzerinde aktif olan düğümler grubunun hızlı bir anlaşmaya varması ve sistemin sorunsuz çalışması için bir karar verme algoritmasıdır. Düğümler birbirlerine güvenmeyebilir ancak karar almak için ağın merkezinde çalışan algoritmaya güvenebilir. Her biri artıları ve eksileri olan birçok fikir birliği algoritması vardır. Her Blockchain’in bir fikir birliği algoritmasına sahip olması gerekir, aksi takdirde değerini kaybedebilir.
-
Oybirliği
Tüm ağ katılımcıları, ağa eklenmeden önce kayıtların geçerliliğini kabul eder. Bir düğüm ağa bir blok eklemek istediğinde çoğunluk oyu almalıdır, aksi takdirde blok ağa eklenemez. Bir düğüm, ağdan bilgi ekleyemez, güncelleyemez veya silemez. Her kayıt aynı anda güncellenir ve güncellemeler ağda hızla yayılır. Dolayısıyla ağdaki düğümlerin çoğunluğunun onayı olmadan herhangi bir değişiklik yapılması mümkün değildir.
-
Hız
Geleneksel bankacılık sistemleri, kolayca bozulabilmekte olup tüm ödemeleri tamamladıktan sonra bile bir işlemin işlenmesinin günler sürmesi gibi birçok nedene eğilimlidir. Öte yandan Blockchain, geleneksel bankacılık sistemlerine kıyasla daha hızlı bir çözüm sunmaktadır. Bu Blockchain özelliği, hayatı kolaylaştırmaya yardımcı olmaktadır.
Blockchain teknolojisinin kullanımı her geçen gün artmakta ve gelişmekte olup önümüzdeki yıllarda gerçekten parlak bir geleceğe sahiptir. Bu teknolojinin iş ve hükümet prosedürlerini daha güvenli, verimli ve etkili hale getirebilecek bir teknoloji olduğunu söyleyebiliriz.
